Devinim geriye dönüyor: Arap kıtasını oluşturan levha giderek ayrılıyor

Almanya Tübingen Üniversitesi jeologlarının yaptığı araştırma ilginç bir sonucu ortaya çıktı. Hatay’ın altında başlayıp Türkiye’nin güneydoğusundan geçen Arap ve Avrasya levhaları giderek birbirinden ayrılıyor.

60 milyon yıl önce orada bulunan bir okyanusla bu levhalar birbirinden ayrılıyordu. Türkiye Avrasya levhasında yer alırken, 25 milyon önce Arap ve Avrasya levhaları çarpıştı, yer kabuğu sıkıştı. Şu anda Türkiye’nin güney ve güneydoğusundaki dağ silsileleri oluştu. İşte şimdi bu devinim geriye dönüyor. Yani, Arap kıtasını oluşturan levha giderek ayrılıyor.

BÖLGEDE DEV ÇATLAKLAR

Bölgede her yerde çatlaklar oluştuğu, Türkiye istikametinde zeminin yeniden yükseldiği, Türkiye’nin güneyinde ise özellikle Suriye ve Kuzey Irak bölümlerinde çöküntünün daha düzleştiği, oralarda artık daha az depremler olduğu belirtildi. Oradaki eski okyanus plakasının kırıldığının ve çekme kuvvetinin azaldığını belirten araştırmanın baş yazarı Dr. Renas Koshnaw, özellikle Zağros Dağları’nın bir altındaki levhanın etekleri daha aşağıya sürüklediğini belirtti.

ÇÖKME BEKLENENDEN FAZLA

Şimdiden 3- 4 kilometre derinliğinde, çökeltilerle dolu uzun bir çöküntü doğduğu vurgulanırken, yerkabuğu çökmesinin beklenenden daha fazla olduğuna değinildi. Oradaki okyanus plakasının halen Arap levhasına bağlı olduğu vurgulanırken, zamanla o bölgede yeniden bir okyanus oluşabileceği sanılıyor.

Kashnow, “Bu plaka, bölgeyi daha da aşağı çekerek çok daha fazla tortu birikintisi için alan yaradır. Çatlak Irak’a doğru yayılıyor gibi. Bütün bunlar şu an için tehdit edici değil. Kuzeybatı Irak’ta levhanın halihazırda koptuğu yerlerde, halen bağlı olduğu yerden daha az deprem yaşanıyor“ dedi.

Bild Gazetesi’nin bu yöndeki sorusunu da cevaplayan Kashnow, “Süreç her şeyden önce çok yavaş ilerliyor ve insan ömrü ölçeğinde neredeyse hiç değişmiyor. Bu araştırmalar önemli. Çünkü maden yatakları, jeotermal enerji ve deprem risklerinin araştırması gibi uygulamaların önünü açıyor.” değerlendirmesini yaptı.